by the Conference’s Moderator: Yuri Bender
Editor-in-Chief, Professional Wealth Management at Financial Times
Οι σύνεδροι που παρέστησαν στο πρώτο συνέδριο Slide2Open Shipping Finance 2018 που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στον ουσιαστικό διάλογο που διεξήχθη ανάμεσα σε εφοπλιστές, εκπροσώπους φορέων χρηματοδότησης, συμβούλους και ειδικούς σε θέματα τεχνολογίας.
Τα βασικά θέματα που προέκυψαν από τις συζητήσεις και τις παρουσιάσεις αφορούσαν την ανάγκη διεύρυνσης των πηγών χρηματοδότησης της ναυτιλίας, από την παραδοσιακή δανειοδότηση στο leasing και τις επενδύσεις κεφαλαίων, τα χρηματοοικονομικά προϊόντα, την ανάγκη προσαρμογής στην ψηφιακή εποχή και στις νέες τεχνολογίες καθώς επίσης την εισαγωγή νέων κανονισμών, ιδίως όσον αφορά τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως τις εκπομπές θείου.
O Δρ Martin Stopford, Πρόεδρος του Συνεδρίου και μη εκτελεστικός Πρόεδρος της Clarkson Research Services, που παρακολουθεί στενά τις τάσεις στη ναυτιλία, ανέφερε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να διατηρηθεί ισορροπία στον κλάδο και να μειωθεί ο ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου στόλου, προκειμένου να αποφευχθεί η υπερπροσφορά πλοίων. Όπως χαρακτηριστικά είπε «το πλεόνασμα έχει υποχωρήσει, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει υπερπροσφορά 16%», τονίζοντας παράλληλα ότι ο κλάδος κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Επίσης ανάφερε ότι τα ηνία της ναυτιλίας φαίνεται να φεύγουν από τον Ατλαντικό και να κινούνται προς την Ασία, όπου σήμερα ελέγχεται περισσότερο από το 60% των εμπορικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται μέσω θαλάσσης. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κο Παναγιώτη Κουρουμπλή, Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό στο συνέδριο, την τελευταία διετία έχουν συσταθεί στον Πειραιά 290 νέες ναυτιλιακές εταιρείες. Ο κος Υπουργός συμπλήρωσε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση, μετά το βρετανικό δημοψήφισμα για την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει αναλάβει πρωτοβουλία για τη διενέργεια πολλών road shows προκειμένου να πείσει τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό ότι η Ελλάδα αποτελεί ασφαλή τόπο επενδύσεων.
Σε συνέντευξή του στον Yuri Bender, ο κος John Platsidakis, Πρόεδρος της Intercargo, καταδίκασε τη συχνή κριτική ότι οι ελληνικές ναυτιλιακές οικογένειες δεν πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «πέραν του ότι ο φόρος/τονάζ στην Ελλάδα είναι υψηλότερος από ό,τι στις περισσότερες άλλες χώρες, έχουμε καταστήσει σαφές ότι έχουμε εθελοντικά συμφωνήσει να καταβάλλουμε το διπλάσιο» και αυτή η οικειοθελής συμφωνία αφορά και τα πλοία υπό ξένη ιδιοκτησία. Προσέθεσε μάλιστα ότι η ελληνική ναυτιλία ανέκαθεν τηρούσε αρνητική στάση απέναντι στην προσφορά χείρας βοηθείας από δημόσιους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταβάλλει τις δαπάνες ταξιδίου των πληρωμάτων, κάτι που απορρίφθηκε από την ελληνική αντιπροσωπεία, με το σκεπτικό ότι ο κλάδος είναι πιο υγιής και πιο αποτελεσματικός όταν διαχειρίζεται τους δικούς του πόρους για την ανάπτυξή του. «Δημιουργούμε πλούτο» είπε και αναφέρθηκε εμφατικά στις προσπάθειες μεγάλων πλοιοκτητών να βελτιώσουν την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού μέσω προγραμμάτων επιμόρφωσης.
Σύμφωνα με πολλούς ομιλητές, το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος της ναυτιλίας είναι η χρηματοδότησή της. Αυτό ακριβώς τόνισε και ο κος Basil Karatzas, Διευθύνων Σύμβουλος της Karatzas Marine Advisors. Πιο συγκεκριμένα, το 2008 οι τράπεζες είχαν πολύ μεγάλες αθετήσεις υποχρεώσεων στα ναυτιλιακά δάνεια που είχαν συνάψει και, ενώ ανέμεναν την ανάκαμψη, αυτή δεν ήρθε ποτέ. Ο κος Karatzas περιέγραψε μια χρηματοπιστωτική αγορά που απομακρύνεται από τη παραδοσιακή χορήγηση δανείων και κινείται προς το leasing, κυρίως από την Ιαπωνία και την Κίνα, και άλλες πηγές χρηματοδότησης, όπως τα ιδιωτικά μετοχικά κεφάλαια. Υπηρεσίες leasing παρέχονται από επιχειρήσεις όπως η κινεζική Bocomm Shipping Leasing, ο Διευθυντής του γραφείου Ευρώπης της οποίας, ο κος Cruise Chi, επίσης συμμετείχε ως ομιλητής στο συνέδριο. Σύμφωνα με τον κο Chi, το 70% των συναλλαγών που διενεργούν οι 8.000 εταιρείες leasing στην Κίνα γίνονται με Ευρωπαίους πελάτες.
Το πάνελ των ομιλητών που συντόνισε ο Prof. Stopford επικεντρώθηκε σε πιο πρακτικά ζητήματα: από τα είδη χρηματοδότησης μέχρι το πώς επηρεάζουν τη ναυτιλία τα IFRS16. Το παλαιό μοντέλο χορήγησης τραπεζικών δανείων μέσω προσωπικών σχέσεων και εγγυήσεων έχει δώσει τη θέση του στο δανεισμό που βασίζεται στην ευρωστία του ισολογισμού. Σύμφωνα με τον Γ. Γουρδομιχάλη, ο κόσμος έχει αλλάξει, υπάρχει διαθέσιμη χρηματοδότηση ανάλογα με τις προτιμήσεις (και τις δυνατότητες) του καθενός. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που απαιτείται είναι στροφή από τα επιχειρηματικά μοντέλα του παρελθόντος.
Η χρήση δεδομένων και η ανάδειξη της «έξυπνης» ναυτιλίας αποτέλεσε το κεντρικό αντικείμενο της απογευματινής συνεδρίας, όπου όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν πως πρέπει να βρεθεί ένα κατάλληλο μίγμα που θα συνδυάζει τη σύγχρονη, ψηφιοποιημένη, εποχή με την «παλιά σχολή», με στόχο την αποφυγή ατυχημάτων και τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς που αφορούν την ασφάλεια και το περιβάλλον.
Εντούτοις, εκπρόσωποι του χώρου της τεχνολογίας προειδοποίησαν τους πλοιοκτήτες ότι θα πρέπει να είναι κάπως προσεκτικοί. «Θα πρέπει να ανεβάζετε στο cloud όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα και να τηρείτε τον εξοπλισμό στο πλοίο όσο πιο απλό και λιτό γίνεται», είπε ο Greg Atkinson, Διευθυντής και Ανώτερος Διευθυντής Τεχνολογίας στην ιαπωνική Eco Marine Power. «Χρειαζόμαστε ένα όραμα για το πώς μπορούμε να επιτύχουμε την αναβάθμιση στο μέλλον».
